PARTIJDIGHEID
Thema
Voor een rechter is het een doodzonde, voor een notaris ook. Maar als advocaat móet je juist partijdig zijn. Het is de meest karakteristieke kernwaarde. Immers, als belangenbehartiger dient de advocaat primair de belangen van zijn client te behartigen. Hij dient zich zodanig op te stellen alsof het zijn eigen belang is aangezien hij “voor – en namens ‘ gemachtigde optreedt. Een goede advocaat zal daarom de belangen van zijn client altijd doen prevaleren in bijvoorbeeld onderhandelingen vice versa.
Wat kan jou in je partijdigheid belemmeren? En hoe ver ga je voor je cliënt?
Verdieping
‘He was a good man to have on your side’, schreef een Engelse krant in een In Memoriam voor een bekende advocaat. Of deze man bij iedereen geliefd was, valt te betwijfelen. Maar hij was vast een goede advocaat. De kern van het vak is dat je de belangen van je cliënt behartigt. Als je cliënt daar niet van op aan kan, wat heeft hij dan aan jou?
Gedragsregel 2 van de Nederlandse Orde van Advocaten, hierna NOvA eist dat alleen het belang van de cliënt, en ‘geen enkel ander belang’ de wijze bepaalt waarop de advocaat zijn zaken behandelt. En Gedragsregel 15 van de NovA, voor de behartiging van tegenstrijdige belangen.
Artikel 10a van de Nederlandse Advocatenwet zegt dat een advocaat ‘partijdig is bij de behartiging van de gerechtvaardigde belangen van zijn cliënt’. Het lastige zit hem in het woordje ‘gerechtvaardigd’: de ongerechtvaardigde eisen moet je eruit zien te filteren, dat vereist de onafhankelijkheid.
BELANGEN
De tuchtrechter zegt dat je in zekere mate met de belangen van de wederpartij rekening moet houden; je mag bijvoorbeeld niet zo maar gaan procederen over een recht waarvan je weet dat het je cliënt niet toekomt.
AFSTAND
En dan moet je ook nog een zekere afstand bewaren. Zonder deze professionele distantie, zonder onafhankelijkheid, ben je al snel bezig met eigenrichting. Als je je te zeer vereenzelvigt met het belang van de cliënt, loop je bovendien het risico dat je niet scherp meer bent. Je moet het hoofd koel houden om de zaak naar een hoger niveau te tillen. Alleen dan zie je de kansen en de zwakke punten van de zaak. Alleen dan ben je in staat om een sfeer te creëren waarin je met de wederpartij kunt onderhandelen.
Opdrachten en Vragen
VRAAG 1:
Kijk de tv-uitzending Zembla, over ‘vechtscheidingen’.
Wat vind je van de rol van de advocaten in de uitzending?
In hoeverre moet een echtscheidingsadvocaat rekening houden met de belangen van de kinderen?
In de 30e minuut wordt de toenmalige Amsterdamse deken mr. Germ Kemper om zijn mening gevraagd. Ben je het met hem eens?
VRAAG 2:
Bekijk het tv-fragment waarin Roger Cox emotioneel reageert op de (Urgenda-)uitspraak van de rechtbank Den Haag, waarin de rechter de Staat beval meer te doen om broeikasgassen te verminderen. Bekijk video. (van 12:39 – 14:10 min afspelen)
Vereenzelvigt advocaat Cox zich hier te veel met zijn cliënten?
Ben je ooit emotioneel geraakt geweest door het lot van een cliënt? Hoe uitte je dat?
Was dat goed of slecht in het kader van de belangenbehartiging?
VRAAG 3:
Kijk en luister naar wat Steven Schuit in de Lawyers Tour deel 1 (van 6:35 – 13:00 min afspelen) en deel 2 (van 31:00 – 33:18 min afspelen) zegt over de morele verantwoordelijkheid van de advocaat, naar aanleiding van de huisuitzetting die hij begeleidde.
Was Schuit te partijdig toen hij hielp om die vrouw uit het huis te krijgen?
Met welke kernwaarde(n) botste hier de partijdigheid?
Als partijdigheid botst met andere kernwaarden, wat ben jij van nature geneigd dan voorop te stellen? En zou je jezelf daarin moeten bijsturen?
VRAAG 4:
Heb je weleens meegemaakt dat je cliënt volgens jou niet de waarheid sprak? Kostte het je toen moeite om partijdig te zijn?